Een eigen warmtepomp, hoe begin je er aan?

• Is je woning geschikt voor een warmtepomp?
  Ga dit na samen met je specialist of architect. Bij nieuwbouw is er zelden een probleem. Bij renovatie moet worden gelet op een aantal factoren: wat is de verwarmingsbehoefte, is uw huis voldoende geïsoleerd, is het mogelijk aan te sluiten op de bestaande centrale verwarming (radiatoren of vloerverwarming – hoe lager de afgiftetemperatuur, hoe beter het rendement. Vloerverwarming heeft dus altijd de voorkeur), zijn de aanwezige radiatoren of convectoren voldoende gedimensioneerd, is de bestaande centrale verwarming geschikt is als bijverwarming, is de stroomaansluiting monofasig of 3-fasig en is er voldoende vermogen ter beschikking,… Wanneer je een bodem-waterwarmtepomp met horizontaal captatienetwerk overweegt, dan moet er gecontroleerd worden of er voldoende tuinoppervlakte is om zo’n captatienetwerk aan te leggen.
   
• Wil je je woning en/of je sanitair water verwarmen met een warmtepomp?

  Wil je beide, kies dan voor een combimodel dat zowel voor ruimteverwarming als de verwarming van sanitair water wordt toegepast. Is het niet mogelijk om met de warmtepomp je woning te verwarmen, dan kan je kiezen voor een warmtepompboiler die enkel het sanitair water verwarmt.

  
  
• Heb je een vergunning nodig?
  

  Voor de boring voor een warmtepompinstallatie heb je geen aparte bouwvergunning nodig, maar in sommige gevallen wel een milieuvergunning. Voor bodemwater- en waterwater-warmtepompen zijn er in de Vlaamse milieuwetgeving (Vlarem) enkele bepalingen omtrent verticale (geothermische boringen). De oude regel die in sommige brochures van de overheid nog staat vermeld, namelijk dat je een vergunning nodig hebt vanaf 50 meter diepte, geldt niet meer. Het dieptecriterium hangt nu af van waar je woning gelegen is. De overheid heeft hiervoor een databank opgesteld zodat je die gegevens zelf kan opzoeken. Het lijkt echter aangewezen om ook contact op te nemen met de stedenbouwkundige of vergunningsdienst van je gemeente. In een aantal zones (beschermingszones) zijn de criteria strenger dan in andere. De dieptecriteria worden nu bepaald op basis van de bodemkenmerken en de grondwaterhuishouding. De database vind je op https://www.dov.vlaanderen.be/rubriek55/ . Je tikt er het adres in van waar de boringen moeten worden uitgevoerd en je krijgt het dieptecriterium te zien. Onder dat dieptecriterium is meestal wel een meldingsplicht van de boring. Ook die gegevens krijg je te zien.

   Voor lucht-waterwarmtepompen moet je ook bepaalde regels in acht houden zodat de buren geen hinder ondervinden van het mogelijk lawaai. Informeer hiervoor bij je gemeente.

  
  
• Welk afgiftesysteem kies je?
  

  Vloerverwarming is het meest aangewezen type verwarming om met een warmtepomp te worden gecombineerd. Is dit niet mogelijk, overweeg dan wand- en plafondverwarming, ventilo-convectoren of lage-temperatuurradiatoren. Bij renovatie is het van belang dat tevens doorgedreven wordt geïsoleerd, om zo het rendement van de warmtepomp te garanderen.

Soorten

Welk soort warmtepomp je het best kiest (bodem-water, water-water, lucht-water, lucht-lucht…) hangt af van je budget, je verwarmingsbehoefte en de technische mogelijkheden van je woning en verwarmingsinstallatie. Voor de technische kenmerken van de diverse modellen verwijzen we je naar de websites van onze leden. Zorg er in elk geval voor dat de gekozen warmtepomp voldoende gedimensioneerd is in functie van je verwarmingsbehoeften en van eventuele bijverwarming.

De voordelen

1. Laag energiegebruik, hoge energiewinst

Een warmtepomp heeft een laag energiegebruik. Een gemiddelde warmtepomp produceert 3 tot 5 keer meer energie dan ze verbruikt. Met een warmtepomp verbruik je dus veel minder energie dan met een klassieke installatie op gas of stookolie. De energiewinst is o.m. afhankelijk van de technische specificaties van het toestel, de isolatie van je woning, de gekozen energiebron (grond, water of lucht) en het afgiftesysteem (vloerverwarming, ventilo-convectoren, radiatoren op lage temperatuur, ..).
In combinatie met fotovoltaïsche zonnepanelen kan de energiewinst oplopen.
Daarnaast bestaan er modellen die de werking van een warmtepomp combineren met die van een zonneboiler (thermische zonnecollectoren). Bij sommige mechanische ventilatiesystemen kan de warmtepomp ook gecombineerd worden met een systeem dat de warmte van de afgevoerde ventilatielucht recupereert, waardoor je energieverbruik nog meer daalt. Heb je meer vermogen nodig of is er geen adequate stroomaansluiting, dan kan je opteren voor een hybride systeem.
Die combineert een klassieke warmtebron(ketel) met een warmtepomp.

2. Lief voor het milieu

Verwarming is in woningen en in niet-industriële gebouwen de belangrijkste bron van CO2-emissies. Omdat de geproduceerde energie van een warmtepomp 3 tot 5 keer hoger ligt dan het verbruik en omdat er warmte uit het milieu (grond, water of lucht) genomen wordt die CO2-neutraal is, dalen de CO2-emissies verhoudingsgewijs. In combinatie met andere vormen van hernieuwbare energie (bijvoorbeeld met fotovoltaïsche zonnepanelen), kan je zelfs de nulemissie benaderen.

3. Premies en terugverdientijd

Aan de installatie van een warmtepomp zijn natuurlijk kosten verbonden, maar daarna bespaar je jaar na jaar op je energiefactuur. Als je renoveert, kan je voor de installatie van een warmtepomp bij het Gewest en bij sommige lokale overheden trouwens een beroep doen op een premie. Zo is je investering nog sneller terugverdiend. Hetzelfde geldt voor nieuwbouw. Met een warmtepomp kan je immers je E-peil een heel stuk naar beneden halen (gemiddeld 20 tot 30 punten). Projecten die voorlopen en een lager E-peil behalen dan dat op dat moment wettelijk verplicht is komen in aanmerking voor een premie en een korting op de onroerende voorheffing van de woning in kwestie (afhankelijk van het gewest). Meer info over de verschillende premies vind je onder de tab premies.

4. Meerwaarde voor je woning

Wie zijn woning wil verhuren of verkopen, kan rekenen op een positieve impact van de warmtepomp op het energieprestatiecertificaat (EPC). Van overheidswege is dit certificaat een verplichting wanneer iemand een woning wil verkopen of verhuren, maar ook huurders en kopers houden steeds meer rekening met de energieprestaties van de woning die ze zoeken. De aanwezigheid van een warmtepomp is dan ook een belangrijk argument bij de beslissing. En omdat een warmtepomp een positieve impact heeft op de verkoop- of verhuurbaarheid van je woning, stijgt je woning in waarde.

5. 100% futureproof

In het kader van het klimaatbeleid legt de overheid steeds strengere energienormen op aan woningen. De CO2-emissies bij fossiele brandstoffen vormen daarbij een probleem dat absoluut dient te worden opgelost. Zowel voor onze mobiliteit als voor onze verwarming, zal elektriciteit de energie van de toekomst worden. Met een warmtepomp ben je dan ook voorbereid op de energienormen van de toekomst, net als op de renovatie- en nieuwbouwnormen van de toekomst. Nieuwbouwwoningen (en grondige renovaties) moeten immers voldoen aan steeds strenger wordende EPB (Energieprestatie en Binnenklimaat)-vereisten. Door te investeren in een warmtepomp kan je zowel je E-peil fors doen dalen en slagen voor de meest strikte EPB-normen.

6. Constant comfort gegarandeerd

Je boet niet in aan comfort. Integendeel, je kan het hele jaar door verwarmen op de gewenste temperatuur zonder dat je je zorgen hoeft te maken over de energiefactuur. In eenvoudige renovaties kan gekozen worden voor een warmtepomp met een bijverwarming op gas of stookolie (hoogrendementsketel of condensatieketel) of voor een hybride ketel. In periodes dat je behoefte hebt aan een hoger vermogen of een hogere afgiftetemperatuur (de zogenaamde piekmomenten), wordt dan overgeschakeld op het andere systeem. Hetzelfde geldt voor warmtepompboilers. Mocht je daarvoor heel véél warm water nodig hebben, dan kan de ketel ook bijspringen. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is de boiler wat groter dimensioneren. Daarnaast kunnen sommige warmtepompen ook toegepast worden als afkoelingssystemen of airco's.

7. Lage onderhoudslast

In tegenstelling tot installaties op gas of stookolie vergt een warmtepomp weinig onderhoud. Omdat er geen verbranding aan te pas komt, is een warmtepomp minder onderhevig aan onderhoud dan systemen op basis van fossiele brandstoffen. Voor warmtepompen met een compressor die werkt op aardgas volstaat een afvoer via een buitenmuur. Een schoorsteen is dus niet noodzakelijk in woningen die geen bijverwarming nodig hebben.

Prijs en premies

Premies voor een warmtepomp of warmtepompboiler in het Vlaams Gewest (renovatie)

Premie via de netbeheerder voor de installatie van een warmtepomp

• Een belangrijke voorwaarde is dat een geothermische warmtepomp moet beschikken over minstens een A++-label (dat is een productlabel volgens de Ecodesignverordening), en dat een niet-geothermische warmtepomp minstens een A+-label moet hebben. De warmtepomp mag bovendien niet worden gebruikt voor actieve koeling.
  
  
• Basispremie:
  Van € 300 tot € 4.000, met een maximum van 40 % van het factuurbedrag.
  
  
• Wanneer er in je straat geen aardgasnet ligt, of wanneer de warmtepomp wordt geïnstalleerd ter vervanging van een elektrische accumulatieverwarming, wordt de premie verdubbeld van € 600 tot € 8.000, met een maximum van 40 % van het factuurbedrag.
  
  
• Verhoogde premie voor beschermde afnemers of klanten met uitsluitend nachttarief:
  Van € 360 tot € 4.800, met een maximum van 50 % van het factuurbedrag.
  
  
  
• Wanneer er in je straat geen aardgasnet ligt, of wanneer de warmtepomp wordt geïnstalleerd ter vervanging van een elektrische accumulatieverwarming, wordt de premie verdubbeld tot € 720 tot € 9.600, met een maximum van 50 % van het factuurbedrag.
   
  Aan te vragen via BENOveren.fluvius.be/premies

Premie via de netbeheerder voor de installatie van een warmtepompboiler

• Mits de warmtepompboiler enkel gebruikt wordt voor de productie van sanitair warm water, minstens een A+-productielabel heeft en mits hij beschikt over een regeling om de warmwatertemperatuur te verhogen bij een extern signaal om zo aan thermische opslag te kunnen doen.
  
  
• Deze premie is niet combineerbaar met die voor een zonneboiler, en enkel cumuleerbaar met de warmtepomppremie indien de warmtepompboiler het eerst geplaatst wordt, tenzij de warmtepomp een lucht-luchtwarmtepomp is.
  
  
• Basispremie: € 300, met een maximum van 40% van het factuurbedrag.
  
  
• Verhoogde premie voor beschermde afnemers of klanten met uitsluitend nachttarief: € 360, met een maximum van 50% van het factuurbedrag.  

Premie via de netbeheerder voor sturing elektrische warmte

Gemeentelijke premies 

Wenst u meer informatie omtrent de warmtepompen, contacteer ons dan